Nurdoğan A. ERGÜN
Paslanmaz çelikten mamul üreten sektörlerin gözü, paslanmaz çelik ithalatına yönelik olarak başlatılan anti-damping soruşturmasında. Gümrük vergisi oranının yılbaşında yüzde 8’den yüzde 12’ye çıkarılmasıyla başlayan ve ardından Posco Assan TST’nin anti-damping soruşturması talebiyle devam eden tartışmalara, Kahramanmaraşlı mutfak eşyası üreticileri de dahil oldu.
Türkiye paslanmaz çelikten mutfak eşyası üretiminin yüzde 70’ini gerçekleştiren Kahramanmaraşlı sanayiciler, “Kahramanmaraş’ta ana hammaddesi paslanmaz çelik olan 50’den fazla mutfak eşyaları üreticisi var. Bu üreticiler 3 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor.
Eğer soruşturma sonucu yeni ek vergiler gelirse, sadece bölgede değil Türkiye’de üretim biter, sadece hammaddede değil tamamen ithalatçı oluruz. Çalışanların yüzde 70’i işsiz kalır” uyarısı yaptı. 6 Şubat depremlerinin merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta bunun ikinci afet olacağını söyleyen sanayicilere göre, zaten piyasa daralıyor, büyük bir Çin rekabeti var. Ana pazar Mısır, üretim üssü olmaya başlıyor. Sanayiciler, üretimin bitmesinin Posco Assan’a da olumsuz yansıyacağını düşünüyor. Çünkü alım yapacak firma kalmaz.
Murat GÖRGEL: Daha ötesine giderse altından kalkamayız
Başta tencere, çaydanlık olmak üzere günlük 15 bin parça üretim yapan ve 200 kişiye istihdam sağlayan Kahramanmaraş merkezli Görgel Metal’in Yönetim Kurulu Başkanı Murat Görgel, hammadde sorunu nedeniyle rekabette zorlanacaklarına dikkat çekti. Yüzde 30 ihracata, yüzde 70 iç pazara çalıştıklarını açıklayan Görgel, “Anti-damping soruşturması sonucunda yeni vergiler gelirse iç piyasa biter.
Türkiye’de böyle bir tesise de ihtiyaç var ama çözüm bu olmamalı. Biz de Biz Çin’den 100 TL’ye değil, Posco Assan TST’den 110 TL’ye paslanmaz çelik almaya razıyız. Türkiye’deki bir firma kazansın diye hareket ederiz. Ancak fiyatlar daha ötesine giderse altından kalkamayız. Ürün sattığımız markalar, daha uygun fiyata ithal getirmeye başlar. Bir firma istedi diye yüzlerce firma batma noktasına gelecek” ifadelerini kullandı.
“Artış raflara % 30 zam olarak yansır”
Bölgedeki firmaların deprem nedeniyle zaten sıkıntılı bir süreç yaşadığını dile getiren Görgel, şöyle devam etti: “Maliyetlerimiz arttı, işçi bulamadığımız için kapasite kullanım oranlarımız düştü. Yılbaşından bu yana iç pazar yüzde 25 daraldı. Dünyada rekabet şartları zorlaşıyor. Örneğin ihracat pazarımız olan Mısır üretim yapmaya başladı. Onlarda işçilik maliyetleri 200 dolar, bizde bin dolar. Bir de ana hammaddemiz olan paslanmaz çeliğe ek vergi gelirse biz nasıl rekabet edeceğiz?
Posco Assan tarafı bize ‘DİR kapsamında ürün alıp, ihraç edebilirsiniz’ diyor. Bu o kadar kolay olmuyor. Burası çözülse dahi iç pazar ne olacak? Eğer gümrük vergisi yüzde 25’e çıkarsa ürettiğimiz ürünlerin üretim maliyeti en az yüzde 10 artar. Bu da etiket fiyatlarına yüzde 25-30 olarak yansır. Enflasyonun düşürülmeye çalışıldığı bir ortamda, vatandaşların alım gücünün düştüğü bir dönemde bir de bu ürünlere zam gelirse ne olacak? Yeni evlenecek çiftler, ürünlerini yenilemek isteyenler nasıl alacak?”
Cenk Toktay: Sektör bunu kaldıramaz, ikinci afet olur
Bölgede çelik mutfak eşyaları üretimi yapan ve 50 kişiye istihdam sağlayan Nef Madeni Eşya’nın ortağı Cenk Toktay, yüzde 70 paslanmaz çelik kullandıklarını belirterek, olası ek verginin üründe yüzde 25 fiyat artışı anlamına geleceğine işaret etti.
Toktay, “Deprem döneminde üretim merkezimiz yıkıldı. Yeni üretim binamız yakın zamanda devreye girdi. Cezve, çaydanlık, baharatlık üretimi gerçekleştiriyoruz. Böylesine zorlu bir dönemden çıkmaya çalışırken, paslanmaz çelikteki ek vergiler ve anti-damping soruşturmalarıyla uğraşıyoruz. Anti-damping vergisi gelirse sektör bunu kaldıramaz, ikinci afet olur” dedi. Paslanmaz çeliğin ham fiyatının Türkiye’de 2 bin 600 dolar seviyelerinde olduğunu kaydeden Toktay, “Çin’de aynı ürün bin 700 dolar.
Buna rağmen ihracatta rekabet etmeye çalışırken, konuşulan ek vergiler getirilirse paslanmaz çeliğin ton fiyatı 3 bin 200 dolar seviyelerine gelecek. Hem ihracat pazarlarımızı kaybedeceğiz hem de iç piyasada ürünlerimiz zamlanacak. Bu durum yaşanırsa üretme şansımız kalmayacak. Anti-damping soruşturması bir firmanın isteğine bırakılmamalı. Biz üreticiyiz, alıp satmıyoruz, servis merkezleriyle üretici ayrımı yapılmalı” dedi.
“Mısır pazarı yüzde 80 bitti”
Özellikle Kahramanmaraş bölgesinin çelik mutfak eşyasında önceden yüzde 90 Mısır pazarına çalıştığını söyleyen bölge sanayicisi, şu anki ihracatın 100 birimden 15 birime düştüğüne dikkat çekiyor. Eleman sorunu ve artan maliyetler nedeniyle bölgedeki çoğu makinenin Mısır’a satıldığını kaydeden sanayici, “Burada üretimini durduran makinesini Mısır’a sattı. Pazarımız olan ülkeler üretici oldu, Mısır pazarı sektör için yüzde 80 bitti. Artık onlar üretiyor çünkü üretim maliyeti daha düşük. Rekabet şansımız kalmıyor” açıklamasını yaptı.
